گزارش كنكوری؛
ارتباط صنایع با دانشگاه ركورد زد
كنكوری: انسداد درهای خارجی به روی صنایع ایرانی، ارتباط دو سویه بهتری را میان صنایع و دانشگاه ها ایجاد كرد بطوریكه میزان قراردادهای این دو نهاد درسال 98 ركورد زد.
خبرگزاری مهر، گروه حوزه و دانشگاه؛ مهتاب چابك: به نظر می آید با عنایت به اذعان مسؤلان آموزش عالی، در سالی كه گذشت، پیوند بهتری میان صنعت و دانشگاه ها و مراكز علمی و پژوهشی شكل گرفت؛ پیوندی كه بدون شك، تشدید تحریم ها، مهمترین علت آن بوده است. صنعت ما كه همواره به علت انتخاب ساده ترین و در دسترس ترین راه برای تأمین نیازهای خود، برغم هزینه های بیشتر، ترجیحش بر این بود كه برای تأمین نیازهایش مسیر خارج را در پیش بگیرد، با شدت یافتن تحریم ها و مسدود شدنِ این مسیر، دست یاری به سمت دانشگاه ها و مراكز پژوهشی دراز كرد كه این اقدام خوشبختانه نتایج خوب و قابل تأملی نیز به همراه داشت.
در این میان، نكته جالب توجه این بود كه هر صنعتی كه وابستگی بیشتری به خارج داشت، درخواست هایش نیز از پژوهشگاه ها و دانشگاه های كشور، بیشتر شد؛ صنایع نفت و گاز، صنایع حمل و نقل و صنایع پزشكی از این جمله اند و الان مراكز دانشگاهی با اثراتی كه بر تأمین نیازهای این صنایع گذاشتند، پاسخگوی درخواست صنایع كشور شده اند. الزامی كه به نظر، حالا رنگ و بوی اعتماد به خود گرفته و این امید را بوجود آورده كه می توان با تاكید بر توان بومی، تنگناهای ناشی از تحریم ها را تا حدودی پشت سر گذاشت.
از سوی دیگر یك امتیاز دیگر انسداد درهای خارجی به روی صنایع ایرانی این بود كه پژوهش های قفسه ای و كتابخانه ای، بیرون كشیده و عملیاتی شد و پژوهشگران ایرانی را بیشتر از گذشته به عرصه رقابت وارد كرد.
ارتباط صنایع و دانشگاه ركورد زد / رشد دوبرابری میزان قراردادها
به گفته مسؤلان وزارت علوم، ارتباط میان صنایع و دانشگاه ها، در سال ۹۸ رشد قابل توجهی (افزایش دو برابری) در مقایسه با سال های گذشته داشت؛ به صورتی كه بر مبنای آمار، حجم ریالی قراردادها در سال ۹۷، حدود ۹۵۰ میلیارد تومان بود كه در سال ۹۸، به رقمی نزدیك به یك هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان رسید و تعداد آن نیز از قریب به ۵ هزار قرارداد در سال ۹۷، به بیشتر از ۸ هزار مورد در سال ۹۸ رسید كه حاكی از یك روند رو به رشد است.
برای اینكه باخبر شویم ارتباط صنایع با دانشگاه ها در یكی دو سال گذشته چه تحولاتی را پشت سر گذاشته، با بعضی از مدیران ارتباط با صنعت دانشگاه ها و معاونان پژوهشی دانشگاه هایی چون شریف، علم و صنعت ایران، شیراز و … گفتگو كردیم.
مشروح این گفتگوها در زیر آمده است:
محمدرضا موحدی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شریف بر این باور است كه در یكی دو سال گذشته، ارتباطات بین دانشگاه و صنعت رشد قابل توجهی داشته و هم اكنون، خیلی از مجموعه ها برای رفع مشكلات خود، به دانشگاه رجوع می كنند. وی در اینباره به خبرنگار مهر اظهار داشت: در شرایط تحریم، خیلی از مجموعه های صنعتی و شركت ها؛ حتی بخش خصوصی كه در حوزه «های تك» فعال بوده و در تأمین مواد اولیه، تجهیزات و خدمات مهندسی كه غالباً از خارج كشور تأمین می شود، به مشكل بر می خورند به صورت طبیعی، بیشتر از پیش به همكاری با دانشگاه ها روی آورند و رغبت فزاینده ای نشان دادند.
بومی سازی تجهیزات نفتی / تأمین قطعات مصرفی مترو
موحدی با اشاره به اینكه در شرایط تحریم، حوزه تجهیزات نفتی با مشكلات گوناگونی دست به گریبان شده و برای تأمین تجهیزات و برخی مواد مورد نیاز خود به دانشگاه مراجعه نموده، اظهار داشت: در یكی ۲ سال گذشته همكاریهای مشتركی در ارتباط با تأمین تجهیزات استخراج و بهره برداری بهینه از چاه های نفت، صورت گرفته است.
وی اظهار داشت: در جریان این امر، به دنبال درخواست صنایع یاد شده، دانشگاه توانسته تكنولوژی مورد نیاز را بومی سازی، تجهیزات را تولید و آنرا مورد آزمایش و تست های لازم قرار دهد كه خوشبختانه جواب هم داده است و الان این آمادگی وجود دارد كه در صورت نیاز این تجهیزات برای صادرات نیز تولید شوند.
معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف با بیان این مطلب كه این دانشگاه با ایجاد ارتباط تنگاتنگ با حوزه تجهیزات ریلی؛ شامل مترو و راه آهن، اقدامات اساسی برای تأمین قطعات و مواد مصرفی مورد نیاز این بخش و مشاركت در شبكه های ارتباطی و شبكه های برق را انجام داده، اضافه كرد: دانشگاه حالا بعنوان مشاور فنی شركت مترو تهران در تأمین تجهیزات كمك حال این مجموعه است.
طراحی و تولید تجهیزات الكترونیكی / ساخت تكنولوژی نیازمند صبر است
موحدی از همكاری این دانشگاه در حوزه تأمین تجهیزات الكترونیك همچون سامانه های «ذخیره سازی داده»، بعنوان یكی دیگر از زمینه های مشاركت با صنعت یاد كرد و افزود: هم اكنون برای خیلی از مجموعه هایی كه احتیاج به سیستم های ذخیره سازی دارند، تجهیزات را به صورت بومی، طراحی و تولید كرده و تحویل داده ایم.
وی در ادامه تصریح كرد: دراین میان اما آنچه اهمیت دارد، این است كه فرآیند ساخت یك تكنولوژی و رسیدن به نتیجه مد نظر، علاوه بر سرمایه گذاری، نیازمند سعه صدر و صبر است. پس ضروری است كه صنایع سرمایه گذار در مورد محصولات تولید داخل برای توسعه فناوری، نمونه سازی، تست، آماده سازی و تجاری سازی، فرصت لازم را برای مراكز تحقیقاتی قائل شوند.
یكی دیگر از دانشگاه های فعال در زمینه پاسخگویی به نیاز صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران است؛ این دانشگاه در زمینه ساخت تجهیزات دفاعی كشور در یك سال قبل نقس بسزایی داشته است. تورج محمدی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران به دو روی سكه تاثیر تحریم ها اشاره می كند و اعتقاد دارد كه تحریم ها، ۲ اثر متضاد بر حوزه پژوهش گذاشته است.
روی منفی تاثیر تحریم ها
وی اضافه كرد: اثر منفی این بوده كه با بالا رفتن هزینه دسترسی به مواد و تجهیزات، عملاً در بخش تأمین تجهیزات حوزه پژوهش، گرفتار مشكل شده ایم و این نگرانی وجود دارد كه در این بازار آشفته، مواد فیك و تقلبی به دست پژوهشگران و محققین داده شود و حتی اگر این اتفاق هم نیافتد، از طرفی قیمت ها برای دسترسی به مواد با كیفیت بالا، چندین برابر شده است؛ آنهم نه افزایش قیمتی متناسب با نرخ ارز، بلكه به مراتب بیشتر و البته نامتعارف.
افزایش ۴ برابری درخواست ساخت تجهیزات دفاعی
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت در ادامه افزایش اعتماد بنفس نزد پژوهشگران و اساتید جوان و همینطور اقبال رو به فزونی صنعت كشور به همكاری با دانشگاه ها را همچون اثرات مثبت تحریم ها برشمرد و اظهار داشت: حالا خوشبختانه به واسطه تحریم ها، ظرفیت پذیرش ایده های جدید، تا حدی در كشور بالا رفته و نتیجه این بوده كه بخشی از این ایده ها، منجر به محصول شده و این موفقیت، اقبال بیشتر از پیش صنایع به همكاری با دانشگاه را به دنبال داشته است.
مدیر دفتر توسعه فناوری، تجاری سازی و كارآفرینی دانشگاه علم و صنعت در گفتگویی كه با مهر داشت از افزایش ۴ برابری درخواست دستگاه های مربوطه برای ساخت قطعات دفاعی توسط این دانشگاه اطلاع داده است. وی در همین رابطه توضیح داد كه این سفارش ها عمدتاً در عرصه تولید قطعات «های تك» و «مدیوم تك» به دانشگاه عرضه شده و دانشگاه نیز به دانش فنی ساخت برخی از تجهیزات دست یافته و در بعضی موارد دیگر، مراحل طراحی و بومی سازی فناوری به سرانجام رسیده است.
رشد ۳۰ درصدی قراردادهای شهیدبهشتی با صنایع
دانشگاه شهید بهشتی با عنایت به این كه یك دانشگاه صنعتی به شمار نمی رود، بیشتر در حوزه های علوم انسانی فعال بوده است. ارتباط این دانشگاه با صنایع در مقایسه با گذشته رشد ۳۰ درصدی داشته و بیشترین قراردادها نیز مربوط به دانشكده علوم انسانی بوده است.
معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید بهشتی همینطور معتقد است؛ انسداد راه خرید از خارج برای صنایع و افزایش درخواست از محققان و متخصصان، دانشگاه ها را فناور می كند و این امر تا حدودی محقق شده است.
بابك شكری معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شهید بهشتی با تاكید بر اینكه پاسخ دهی دانشگاه ها به نیازهای صنایع، یك فرایند زمان بر است، به مهر اظهار داشت: دانشگاه های ما قبلاً در چنین شرایطی قرار نداشته و صنایع نیازها و خریدهای خویش را از خارج طلب می كردند، حالا اما، رفته رفته و با عنایت به شكل گیری نگاهی جدید، ایجاد دانشگاه های نسل سوم فناور محور و در ادامه توجه به ضرورت بوجود آمدن دانشگاه های نسل چهارم كارآفرین، در حال تقویت است و دانشگاه ها باید از مراكز آموزشی و پژوهشی صرف به مراكز تولید فناوری و كار آفرین، تبدیل شوند.
نگرانی از بازگشت روال سابق / ترجیح صنایع برای انتخاب مسیر كوتاه تر
معاون پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی از بازگشت روال سابق و پشت كردن صنایع به دانشگاه ها بعد از لغو تحریم ها، نگران است. وی در همین رابطه اظهار داشت: پیشبینی من این است كه بعید نیست زمانی كه تحریم ها برداشته شود، شاهد رویه و روال قبل از تحریم باشیم. چون كه صنایع امكان دارد همچنان با هدف دستیابی سریع تر به منافع مالی و اقتصادی خود، ترجیح دهند مسیر كوتاه تر و ساده تر را پیش بگیرند.
شكری هم مانند معاون پژوهشی دانشگاه شریف اعتقاد دارد پاسخ به نیاز صنایع زمان بر است و می گوید اگر صبر و حوصله در داخل كشور و میان صنایع نهادینه شود، در دراز مدت اساسا تلاش ها و تحقیقات دانشگاه ها جواب خواهد داد. او اضافه كرد: این راه، دقیقاً راهی است كه كشورهای پیشرو و توسعه یافته صنعتی جهان پیموده و از آن عبور كرده اند. پس ما هم برای موفقیت در توسعه صنعتی و پیشرفت فناوری، باید همین مسیر را طی نماییم، مسیری كه میان بر ندارد و اگر مصمم به رشد و شكوفایی صنعتی هستیم، مجبور به در پیش گرفتن این مسیر سخت هستیم.
دانشگاه شیراز از دیگر دانشگاه هایی است كه رشد نسبتاً خوبی (حدوداً ۱۸ درصد) را در تعداد قراردادها با صنعت داشته و از این حیث در رده سوم پس از دانشگاه تهران و صنعتی شریف قرار دارد. اما آن چیزی كه بیشتر از همه مدیر دفتر فناوری و طرح های كاربردی دانشگاه شیراز بر آن تاكید دارد این است كه در زمان اوج بحران، این دانشگاه افت نكرد و پژوهش ها تعطیل نشد. او مشكل نقدینگی صنایع در زمان عقد قرارداد را یكی از چالش های این ارتباط دو سویه عنوان می كند.
صنایع فقط در شرایط تحریم سراغ دانشگاه ها نیایند
سید فخرالدین افضلی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاكید بر اینكه چرخه تولید صرفاً با حمایت های ظاهری نمی چرخد، اظهار داشت: صنایع صرفاً نباید در حالت تحریم به دانشگاه روی بیاورند و این مورد باید تبدیل به یك رویه مستمر شود.
مدیر دفتر فناوری و طرح های كاربردی دانشگاه شیراز با اشاره به راه اندازی «خانه جامع صنعت» در این دانشگاه اظهار داشت: این خانه را حدود یكسال گذشته راه اندازی كردیم؛ خانه ای كه در واقع سبب می شود صنعتگران، شركت های بزرگ و كوچك و همینطور سازمانها و ارگان های مختلف مثل؛ شهرداری، مناطق ویژه اقتصادی و … هر كدام با ایجاد نمایندگی در خود دانشگاه، بدون واسطه و فارغ از بروكراسی های مرسوم با اساتید و دانشجویان تحصیلات تكمیلی در تماس باشند.
تضمین كیفیت پروژه ها و طرح های دانشگاهی / اصل مشتری مداری
یكی دیگر از اقدامات قابل توجه دانشگاه شیراز در جهت ارتباط مؤثر با صنعت، تضمین كیفیت پروژه ها و طرح های دانشگاهی ست؛ اقدامی كه سبب جذب فزاینده صنایع به سمت این دانشگاه می شود. افضلی در همین رابطه اظهار داشت: یك دفتر مدیریت پروژه تدارك دیده ایم كه این دفتر، كیفیت كار را برای مشتریان ما كه همان صاحبان صنعت و یا سازمانها هستند، تضمین می نماید و بواسطه آن، می خواهیم كنترل كیفیت را برای تمامی طرح های دانشگاه، خصوصاً طرح های مهم داشته باشیم. بر این اساس، دانشگاه راسا رصد می كند كه پروژه ها سر وقت ایجاد و به موقع نیز با برخورداری از بالاترین سطح كیفی مورد انتظار به سرانجام برسد و این یعنی كوشش برای عمل به اصل مشتری مداری در اجرای پروژه ها.
از دیگر دانشگاه های فعال و مؤثر در ارتباط با صنایع مهم كشور می توان به دانشگاه شهید چمران اهواز اشاره نمود. این دانشگاه در یكی دو سال گذشته، در حوزه نفتی فعال بود و توانست بعضی از تجهیزات این حوزه را بومی سازی كند. استان خوزستان به لحاظ موقعیت لجستیكی در جوار صنایع بزرگ مادر؛ همچون نفت، گاز و انرژی و … واقع شده و بعد از تهران، بزرگترین تولید ناخالص ملی را در كشور دارد. افشین قنبرزاده مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه شهید چمران اهواز درباره ارتباط این دانشگاه با صنایع مختلف بیشتر توضیح داد و اظهار داشت: چند سالی است رویكرد صنایع به منظور عرضه خروجی قابل قبول تغییر كرده و به همین دلیل، ارتباط خویش را با دانشگاه ها گسترش دادند؛ متناسب با این شرایط، دانشگاه ها نیز تغییر رویه دادند و پژوهش ها از كتابخانه ها بیرون آمد و برای كمك به صنایع به كار گرفته شد.
دانشگاهی كه تجهیزات مهم نفتی را بومی سازی كرد
وی اضافه كرد: دانشگاه شهید چمران اهواز در سالهای اخیر به صورت حرفه ای وارد حوزه ساخت تجهیزات صنعت نفت، گاز و حفاری شده كه طراحی و ساخت سیمولاتور فوران گیر صنعت حفاری و طراحی و ساخت پمپ های میله ای مكشی و ساخت چندین نرم افزار از اقداماتی است كه تابحال توسط این دانشگاه انجام شده است؛ به صورت مثال چاهی كه تولیدش صفر بود، به واسطه این پمپ های مكشی، هم اكنون روزی هزار و ۲۰۰ بشكه تولید نفت دارد.
مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: همینطور با تلاش محققان این دانشگاه، سیمولاتور فوران گیر صنعت حفاری با هزینه بسیار كمتر از مشابه خارجی، اولین بار در كشور ساخته شد كه این دستگاه می تواند جلوی حوادث ناشی از فوران چاه های نفتی را بگیرد.
آنطور كه مدیران ارتباط با صنایع دانشگاه ها اذعان می كنند، ارتباط دانشگاه با صنایع مختلف در سال ۹۸، مؤثر بوده و در خیلی از موارد منجر به تولید فناوری های بومی شده و در نهایت خودكفایی برخی تجهیزات مهم كشور را به دنبال داشته است.
محمد سعید سیف مدیر كل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم از افزایش تعداد قراردادهای دانشگاه و صنعت و همینطور حجم ریالی آنها در سال ۹۸ اطلاع داده است. او به خبرنگار مهر اظهار داشت: ارزیابی های كلی، نشان از افزایش میزان علاقمندی و رضایت نسبی طرفین دارد و افزایش میزان قراردادها از آن حكایت می كند كه اعتماد دوطرفه ای میان دانشگاه و صنعت شكل گرفته است.
منبع: كنكوری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب