حركت به سمت فناوری های مواد پیشرفته در بهشت زمین شناسی
معرفی 5 فلز در فرآیندهای کم کربن
کنکوری: پنج فلز آلومینیوم، مس، نیکل، مولیبدن و نقره که بیشترین مصرف را در پروسه کم کربن دارند، فلزات ثروت زای دنیا محسوب می شوند و ایران با دارا بودن رتبه 15 در ذخایر معدنی و اول در منطقه، باید به سمتی برود که در برنامه کاری اکتشاف خود این عناصر را در دستور کار خود قرار دهد، ضمن آنکه در ایران پتانسیل هیدروژن خوبی وجود دارد، ولی هنوز به خوبی از آن استفاده نشده است.
به گزارش کنکوری به نقل از ایسنا، «مواد» بنیان فیزیکی تمدن بشر را شکل می دهند، ازاین رو است که دوره های تمدنی بشر با عناوینی چون دوره های پارینه سنگی، نوسنگی، برنز، آهن و سیلیکون یا دوره الکترونیک تقسیم بندی شد، چون بیان کننده تأثیر مواد و فنون مربوط با آن در توسعه جامعه بشری است.
صنایع مواد پیشرفته در اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان یکی از با اهمیت ترین و پویاترین مباحث در تاریخ صنعت بین المللی ظهور و همراه با آن نسل نوینی از مواد فلزی، سرامیکی، پلیمری و کامپوزیتی را معرفی نمود که به علت ساختار داخلی جدید و متفاوت، ایجاد کارکردهای برجسته و بی نظیر برای محصولات را امکان پذیر کرده است.
فناوری های مواد پیشرفته به تمامی فرایندها و تجهیزات پیشرفته طراحی، تولید، فرآوری، اعمال، ساخت، شکل دهی، محافظت، مشخصه یابی، عیب یابی و بازسازی اطلاق می شود و رد پای آنرا می توان در عرصه هایی چون هوافضا، انرژی های نو، تجهیزات پیشرفته ساخت، تولید، آزمایشگاهی و غیره مشاهده کرد.
یکی از مزیت های مهم کشور برای حرکت به سمت مواد پیشرفته، وجود منابع اولیه مورد نیاز در داخل کشور است و این در شرایطی است که برمبنای آمار مرکز پژوهش های مجلس، میزان صادرات خام فروشی مواد در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۲۲ میلیون تن به ارزش ۵۳ میلیارد دلار بوده و میزان واردات آن ۳۷ میلیون تن به ارزش ۵۹ و ۷۰۰ میلیارد دلار بوده است.
این آمار نشان داده است کشورهایی که مواد خام را از ایران دریافت کرده اند، پس از فرآوری ۳۰ درصد آنرا از آن کشورها وارد می نماییم.
فرآوری تبدیل مواد معدنی در ۴ مرحله اکتشاف، استخراج، فرآوری و تبدیل صورت می گیرد که به اعتقاد فعالان این عرصه کشور در عرصه های اکتشاف، استخراج و تبدیل وضعیت خوبی نداریم، اما در عرصه فرآوری وضعیت بهتری حاکم است، هر چند که چالش هایی وجود دارد.
جذابیت بخش معدن در دنیا به این دلیلهای است:
* نیاز مبرم به فلزات برای دستیابی به محیط زیست پاک و فناوری های کم کربن
* نیاز مبرم به فلزات خاص برای دستیابی به تکنولوژی نوین
* تجدید ناپذیربودن مواد معدنی
* افزایش تقاضا نسبت به عرضه در مواد معدنی
* نقش مواد معدنی در بازارهای سرمایه جهانی و بورس
* نقش معدن در توسعه بنیادی
* نیاز مبرم تعدادی از کشورها برای رشد و بقا به مواد معدنی
* اطمینان از بازگشت سرمایه
* فلزات معدنی جایگزین سوخت های فسیلی در آینده.
همزمان با کاهش ذخایر سوخت های فسیلی و تلاش جهان برای حل مشکلات گازهای گلخانه ای، دنیا درحال حرکت به سمت فناوری های کم کربن است، بگونه ای که اهداف برنامه ریزی شده در اروپا، کاهش حداقل ۸۰ درصد انتشار CO2 تا سال ۲۰۵۰ است.
در صنعت حمل و نقل، سلول های سوختی، هیدروژنی و در رفتارهای تجدیدپذیر که به سمت فناوری های کم کربن حرکت می کنند، از مواد معدنی مختلف استفاده می شود. ۵ فلز اصلی مورد استفاده در فرآیندهای کم کربن شامل «آلومینیوم»، «مس»، «نیکل»، «مولیبدن» و «نقره» است.
رنگین کمان مواد معدنی در ایران
دکتر علیرضا شهیدی، رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در گفت و گو با ایسنا، ضمن اظهار امیدواری از ایجاد بانک اطلاعاتی مواد معدنی کشور، اظهار داشت: تا حالا تصور می شد که ۶۸ ماده معدنی در کشور وجود دارد، ولی داده های ما حکایت از وجود ۸۱ ماده معدنی در کشور دارد.
وی افزود: تا حالا ما برای ۴۰ عنصر معدنی آنالیز انجام می دادیم، ولی در طرح تحول این تعداد به آنالیز ۵۷ ماده معدنی رسیده است که این آنالیزها برمبنای روش های پیشرفته صورت می گیرد.
شهیدی تصریح کرد: زمین شناسان از ایران با نام «بهشت زمین شناسی» نام می برند و ما از آن با نام رنگین کمانی از مواد معدنی یاد می کنیم؛ ازاین رو شایسته است که زمین ایران مورد شناسایی قرار گیرد.
به نقل از ایشان، محیط های مستعد کانی زایی در جهان ۴۸ محیط است که از این تعداد ۳۵ محیط آن در کشور وجود دارد. همین طور ۱۱۴ تیپ معدنی در دنیا شناخته شده که از این تعداد ۸۹ تیپ معدنی در ایران وجود دارد. علاوه بر تعداد، تنوع مواد معدنی در دنیا ۱۱۲ و در ایران ۸۱ نوع مواد معدنی است.
وی تصریح کرد: مواد معدنی که در سطح قرار دارند، روز به روز درحال کاسته شدن هستند و محکوم به این هستیم که به سمت مواد معدنی در عمق بیشتری برویم و این روند یک روند جهانی است. طبق آمارهای سال ۲۰۱۹ بیشترین استخراج صورت گرفته در حوزه آهن حدود ۳ میلیارد تن است و پس از آن عناصر دیگر چون آلومینیوم و مس قرار دارند.
شهیدی با تکیه بر این که آینده دنیا بر آلومینیوم است، با وجود آنکه میزان آن نیز کم است، اظهار نمود: همین طور مصرف تعدادی از عناصر چون گالیوم، لیتیوم و کبالت رشد نشان می دهد، بگونه ای که در بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ مصرف کبالت حدود ۵۶ درصد رشد داشته است. این رشد نشان دهنده این است که سرنوشت آینده جهان به سمتی می رود که عناصر لیتیوم، گالیوم و کبالت جزء عناصر استراتژیک قرار می گیرند و ما باید به سمتی برویم که در برنامه کاری اکتشاف این ۳ عنصر را در دستور کار خود قرار دهیم.
رییس سازمان زمین شناسی تصریح کرد: همچنان سوخت های فسیلی در سبد انرژی دنیا اهمیت دارند، نمونه آن زغال سنگ است که ۳۵.۴ درصد سبد انرژی دنیا را به خود مختص کرده است، ولی شاهد می باشیم که این سبد درحال متنوع شدن است و در آن انرژی خورشیدی، باد، هسته ای و هیدروالکتریک نیز به این سبد اضافه شده است و قدر مسلم این است که دنیا به سمت انرژی های پاک در حرکت است. این رویکرد دنیا برای بهره گیری از انرژی پاک سبب شد تا فلزات به تدریج جای سوخت های فسیلی را بگیرند و ۵ فلزی که در فرایندهای کم کربن قرار می گیرد، آلومینیوم، مس، مولیبدن، نیکل و نقره است و ثروت آینده کشورها محسوب می شوند.
شهیدی ضمن اشاره به وضعیت کشور برای حرکت به سمت سوخت های پاک، اظهار داشت: برای داشتن باتری های لیتیومی برای خودرو های برقی، لیتیوم یکی از محصولاتی است که در کنار سایر مواد معدنی می توان در باتری استفاده نمود. این وضعیت در پنل های خورشیدی نیز حاکم است. هیدروژن نیز یکی دیگر از انرژی های پاک است که در دنیا چندین سال است از آن استفاده می شود و در ایران پتانسیل هیدروژن خوبی وجود دارد، ولی هنوز به خوبی از آن استفاده نشده است، اما در دنیا این انرژی خواهان زیادی دارد. ازاین رو ما باید برمبنای نگاههای دنیا بتوانیم برنامه اکتشافی کشور را طرح ریزی نماییم و باید بانک اطلاعاتی معدنی کشور را تکمیل نماییم.
وی اظهار نمود: در سالهای اخیر بحث معدن به اندازه ای برجسته شده که کشوری مانند عربستان سعودی که سردمدار استخراج نفت می باشد، بدنبال این است که خودرا به عنوان سیاستگدار حوزه معدن معرفی نماید و تا کنون ۳ فروم معدنی در ریاض این کشور برگزار شده است و بیش از ۶۰ وزیر از سایر کشورها در آن حضور داشته اند.
رییس سازمان زمین شناسی ضمن اشاره به موقعیت جغرافیایی ایران، خاطرنشان کرد: با وجود این که ایران در کمربند کوهزایی آلپ هیمالیا قرار دارد، پراکندگی عناصر مواد معدنی کم است و می طلبد که اکتشاف را از سطح به عمق پیش ببریم، چون مطمئنا عناصری که در پیرامون ما قرار دارد، در ایران نیز موجود است.
موقعیت متالورژنی ایران در کمربند کوهزایی آلپ-هیمالیا
منبع: كنكوری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب