مروری بر اقدامات حوزه مالكیت فكری دانشگاه های علوم پزشكی در سالی كه گذشت
حق ثبت اختراع در حوزه سلامت از تشكیل دفاتر مالكیت فكری تا اجرای یك بخشنامه
كنكوری: یكی از فاكتورهای مهم در رشد علم و فناوری كشورها، ˮمیزان اختراعات ثبت شده در هر كشورˮ و یكی از زیرساخت های مهم برای ترویج نوآوری و رسیدن به اقتصاد دانش بنیان نیز، ˮبرخورداری از نظام پشتیبانی از مالكیت فكریˮ است. در همین راستا بخشنامه ˮساختار و خط مشی مالكیت فكری و نوآوری در دانشگاه های علوم پزشكیˮ در قالب وزارت بهداشت ایران به تصویب رسیده و برای اجرایی شدن به دانشگاه های علوم پزشكی كشور ابلاغ گردیده است.
به گزارش كنكوری به نقل از ایسنا، مالكیت فكری، مالكیت معنوی یا حقوق فكری و معنوی به حقوقی گفته می شود كه به صاحبان آن حق بهره وری از كارهای فكری و ابتكاری انسان را می دهد. در صورتیكه این حقوق ارزش اقتصادی و جنبه داد و ستد دارد، موضوع مالكیت فكری شیء معین مادی نیست و در این عرصه با اموالی سر و كار داریم كه در آن واحد كه در دست مخترع قرار دارند، می توانند بواسطه جنس آن ها- كه بر پایه دانش و فناوری است- در دست هزاران نفر دیگر نیز قرار گیرند.
موضوع ثبت اختراع نیز برمبنای تقسیم بندی سازمان بین المللی مالكیت فكری (WIPO)، ذیل "حقوق مالكیت صنعتی" قرار می گیرد. در ایران نیز از تصویب قانون علامات صنعتی و تجاری، بعنوان اولین اقدام برای سازماندهی اقتصاد تجاری ایران در فاصله سال های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۹ نام برده می شود.
در همین راستا و باتوجه به تأكیدات و پیشنهادات WIPO در تعریف دقیق حقوق مالكیت فكری گروهی- كه در ثبت یك اختراع مشاركت داشته اند- و نیز در امتداد رشد رتبه فناوری سلامت كشور در دنیا، بخشنامه "ساختار و خط مشی مالكیت فكری و نوآوری در دانشگاه های علوم پزشكی" از طرف دفتر توسعه سلامت وزارت بهداشت و با مشاركت معاونین تحقیقات دانشگاه های علوم پزشكی تهیه شده و بعد از تأیید معاونت حقوقی به تصویب شورای حقوقی وزارت بهداشت رسیده است.
در امتداد اجرایی شدن بخشنامه مذكور در دانشگاه های علوم پزشكی كشور، این بخشنامه بطور رسمی در اوایل بهمن ماه ۹۸ با حضور دكتر رضا ملك زاده معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، دكتر شاهین آخوندزاده قائم مقام معاون تحقیقات وزیر بهداشت، حسین وطن پور رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت و محمود حكمت نیا معاون حقوقی مالكیت فكری وزارت دادگستری رونمایی گردید و در این مراسم معاونان تحقیقات و فناوری دانشگاه های علوم پزشكی ۱۰ كلان منطقه كشور به ارائه گزارشی از اقدامات خود در حوزه مالكیت فكری پرداختند.
گزارش كارهای كلان منطقه ۱ در حوزه مالكیت فكری
به گزارش كنكوری به نقل از ایسنا، رضا ولدان، مدیر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشكی مازندران در این نشست اظهار داشت: پیرو ابلاغیه وزارت بهداشت در ارتباط با تشكیل دفاتر مالكیت فكری كه سال ۹۷ به دست كلان منطقه ۱ رسید، نخستین جلسه دفاتر مالكیت فكری با حضور نمایندگان كلان منطقه یك انجام شد و در ادامه تقریباً تمام دانشگاه های كلان منطقه این دفاتر را ایجاد كردند.
معادل سازی ثبت اختراع داخلی با یك مقاله ISI و اختراع بین المللی با دو مقاله ISI
نماینده كلان منطقه ۱، عمده اقدامات انجام شده در این كلان منطقه را تدوین بخشنامه برای هر دانشگاه در زمینه مالكیت فكری و تصویب آن در هیئت رئیسه دانشگاه، ایجاد دفاتر مالكیت فكری و گماردن یك مسئول و یك كارشناس در آن، برگزاری كارگاه ها و دوره های مالكیت فكری چه به صورت كلان منطقه ای و چه به صورت داخلی در دانشگاه عنوان نمود.
مدیر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشكی مازندران با اشاره به ایجاد سیاست های تشویقی برای ثبت اختراع كه تقریباً در تمام دانشگاه های این كلان منطقه انجام شده، اظهار داشت: یكی از سیاست ها این است كه برای هیأت علمی های پژوهشی كه بخواهند جذب شوند، امتیاز ویژه ای برای ثبت اختراع قرار دادیم. سیاست تشویقی دیگر نیز مربوط به ثبت اختراعات است كه اختراعات داخل معادل یك مقاله ISI و اختراعات خارج معادل دو مقاله ISI بشمار می رود.
ولدان با اعلان اینكه نخستین رویداد فناوری در دانشگاه برگزار شده و هزینه های ثبت اختراع داخل و خارج سه طرح برگزیده پوشش داده شده است، اضافه كرد: یك نسخه از تسویه حساب طرح ها را داریم و از این بین طرح هایی كه قابلیت ثبت اختراع را دارند، انتخاب نموده و این مساله را به مجری طرح اطلاع می دهیم.
وی اشاره كرد: تعداد تمامی اختراعات ثبت شده دانشگاه علوم پزشكی مازندران ۵۵ مورد، تعداد اختراعات داخلی ثبت شده نهایی در سال ۱۳۹۸ هشت مورد، تعداد اختراعات در دست ثبت سال ۱۳۹۸ دوازده مورد و تعداد اختراعات بین الملل در سال ۹۸ دو مورد است. نمودار تمامی اختراعات ثبت شده در سامانه http: //htdo.research.ac.ir/ نشان میدهد بیشترین اختراعات ثبت شده به ترتیب مربوط به مازندران، گیلان، شاهرود، گلستان، سمنان و بابل است.
گزارش كارهای كلان منطقه ۲ در حوزه مالكیت فكری
معافیت هزینه داوری ثبت اختراع، یك دفعه در سال
اكبر غلام پور، مدیر دفتر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشكی تبریز نیز به نمایندگی از كلان منطقه ۲ به اقدامات در حیطه مالكیت معنوی این كلان منطقه پرداخت و تشریح كرد: از سال ۹۴ اقدامات مربوطه همچون برگزاری كارگاه ها و مقدمات ایجاد دفاتر مالكیت فكری را آغاز كردیم. پس از بردن كارگاه ها به سمت كلان منطقه، نخستین جلسه را با حضور نمایندگان دانشگاه ها برگزار كردیم و كوشیدیم جلسات بعدی را در سایر دانشگاه ها برگزار نماییم.
وی ادامه داد: از حدود سال ۹۵ بخشنامه پیشین مالكیت فكری را داشتیم و منتظر بودیم وزارت خانه پیش نویس این بخشنامه را ابلاغ كند. پس از آن بخشنامه را ویرایش و در شورای فناوری تصویب كردیم. این بخشنامه بعد از ارائه در هیئت رئیسه دانشگاه، اجرایی می شود.
مدیر دفتر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشكی تبریز سپس به مزایای ثبت اختراعات اشاره نمود و اظهار داشت: بمنظور تشویق همكاران مقرر شد تا ۱۰ درصد از مابقی هزینه ثبت اختراعات یو اس پتنت و یورو پتنت را دانشگاه تامین كند (۹۰ درصد این هزینه را كانون پتنت تامین می كند). همین طور در بحث هزینه داوری ها مقرر كردیم اگر همكاری ثبت اختراع بكند و استعلام آن به دانشگاه بیاید، این اختراع را بدون ستاندن هزینه داوری، ثبت نماییم.
غلام پور اشاره كرد: سیاست دانشگاه ما این است كه ثبت اختراع را معادل مقاله ISI در نظر نگرفتیم و فكر هم می نماییم كه یكی از آفت ها همین است؛ چونكه بحث این ها جداست و اگر ثبت اختراع به تجاری سازی منجر نشود، فایده و ارزشی ندارد. بدین سبب این را نیز مطرح كردیم كه هر همكار در طول یك سال تنها می تواند یك بار از معافیت هزینه داوری برخوردار شود.
وی تعداد اختراعات ثبت شده دانشگاه علوم پزشكی تبریز را در ۶ ماهه نخست سال ۹۸، ۱۵ مورد عنوان نمود و اضافه كرد: تعداد اختراعات در سال های ۹۲، ۹۳، ۹۴، ۹۵، ۹۶ و ۹۷ به ترتیب ۳۸، ۲۳، ۳۷، ۳۲، ۲۰ و ۳۴ مورد است.
مدیر دفتر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشكی تبریز ضمن انتقاد از استقبال كم اعضای هیئت علمی دانشگاه ها از كارگاه های حوزه مالكیت فكری، اضافه كرد: متأسفانه یكی از اشكالات این بوده كه افرادی كه اختراع ثبت می كنند، هیچ علاقه ای به تجاری سازی نشان نداده اند.
گزارش كلان منطقه ۳ در حوزه مالكیت فكری
ایجاد دفتر "انتقال تكنولوژی" در علوم پزشكی كرمانشاه و برنامه برای ایجاد آن در سایر دانشگاه های كلان منطقه
فرید نجفی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه با بیان این كه دانشگاه های علوم پزشكی كلان منطقه ۳ شامل كرمانشاه، كردستان، همدان، ایلام و اسدآباد است، توضیح داد: طی بازدیدی كه از دانشگاه های علوم پزشكی كلان منطقه ۳ انجام دادیم، در دانشگاه های علوم پزشكی همدان، كرمانشاه و كردستان دفاتر مالكیت فكری از پیش وجود داشت و طی این بازدید این دفاتر رسماً آغاز به كار كردند. پس از آن كارگاه های در رابطه با مالكیت فكری در سطح كلان منطقه برگزار شده و فعالیت یكپارچه ای در دو مركز همدان و كرمانشاه بعنوان مراكز استعلام ثبت اختراعات انجام شد.
وی تعداد اختراعاتی كه از قبل در دانشگاه های كلان منطقه ۳ وجود داشته را ۱۶۰ مورد اعلام نمود و اضافه كرد: ۳ اختراع جدید نیز در كانون پتنت ایران برای ثبت به صورت بین المللی در حال انجام می باشد.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه با اشاره به كارهای انجام شده در دفتر مالكیت فكری این دانشگاه، تشریح كرد: ثبت یك اختراع بین المللی، تأیید اولیه ۳ اختراع جدید از طرف كانون پتنت ایران جهت ثبت بین المللی، ثبت ۱۶۰ اختراع در داخل كشور، فعالیت بعنوان مركز استعلام داوری اداره ثبت اختراعات، فعالیت بعنوان دفتر كانون پتنت ایران در استان، برگزاری ۴ كارگاه در سطح كلان منطقه و استان و شركت مستمر در كارگاه های وزارت و كانون پتنت ایران با حضور نمایندگان WIPO همچون كارهای انجام شده در این دفتر است.
نجفی افزود: دفتر انتقال تكنولوژی را در دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه ایجاد كردیم و بناست تا در سایر دانشگاه ها هم راه اندازی شود، به این منظور كه هر طرح پژوهشی و پایان نامه به دفتر منتقل شده و امكان سنجی ثبت اختراع و تجاری سازی آن بررسی شود. در مورد هم پایه كردن ثبت اختراع و مقاله هم این تصمیم مصوب شد كه بعضی طرح های تحقیقاتی و پایان نامه ها، بسته به صلاح دید فناوری، صلاح نیست مقاله ای داشته باشند و به سمت آن نمی روند.
او در آخر اضافه كرد: كارگاه "فناوری و مالكیت فكری" را برای دانشجویان تحصیلات تكمیلی علوم پزشكی كرمانشاه الزامی كردیم.
گزارش كارهای كلان منطقه ۴ در حوزه مالكیت فكری
تهیه كتابچه راهنمای ثبت داخلی و خارجی برای استفاده مخترعین دانشگاهی
محمد بدوی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی جندی شاپور اهواز نیز با اعلان اینكه دفتر مالكیت فكری دانشگاه های كلان منطقه ۴ را در دانشگاه راه اندازی كرده و مهندس بهرام زاده را بعنوان كارشناس انتخاب كردیم، اظهار داشت: این كلان منطقه شامل دانشگاه های علوم پزشكی لرستان، دزفول، اهواز، آبادان، شوشتر و بهبهان می شود كه كارگاه های مختلفی را در آنها برگزار كردیم.
وی كارهای انجام شده در كلان منطقه ۴ آمایشی در سال ۹۸ را دریافت ۱۲ اظهارنامه از اداره ثبت اختراع كشور و ارسال پاسخ ۵ اظهارنامه به اداره ثبت اختراع، تعداد یك اختراع ثبت شده دانشگاهی، تهیه پیش نویس بخشنامه مالكیت فكری دانشگاه، پرداخت حق الزحمه و ارسال گواهی داوران، اقدام جهت ثبت خارجی اختراع دكتر سیدعلی مرد، اقدام جهت ثبت خارجی اختراع دكتر مستوفی، اقدام جهت دریافت تأییدیه علمی اختراع دكتر چگنی، تهیه كتابچه راهنمای ثبت داخلی و خارجی برای استفاده مخترعین دانشگاهی عنوان نمود.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی جندی شاپور اهواز اظهار نمود: سال ۹۷، ۳۹ و سال ۹۸، ۱۲ اظهارنامه دریافت كردیم. ۱۲ اختراع سال ۹۷ ثبت شده و تا بهمن ماه سال ۹۸ نیز ۲ مورد بوده است.
بدوی اضافه كرد: دفاتر مالكیت فكری در سطح كلان منطقه تشكیل شده و دو مركز اهواز و خرم آباد مركز استعلام هستند. خرم آباد ۴، دزفول ۳ و بهبهان ۲ اختراع ثبت كرده اند و آبادان و شوشتر نیز تابحال هیچ اختراعی ثبت نكرده اند.
گزارش كارهای كلان منطقه ۵ در حوزه مالكیت فكری
امكان دفاع از پایان نامه با اختراع
اسماعیل میرزایی، عضو كانون پتنت و مسئول دفتر مالكیت فكری دانشگاه علوم پزشكی شیراز با اعلان اینكه این دفتر را پیرو ابلاغیه وزارت بهداشت تشكیل دادیم، مهم ترین كارهای این دفتر در سطح كلان منطقه را برگزاری جلسات مستمر، برگزاری منظم كارگاه های مالكیت فكری، كمك به مخترعین برای ثبت اختراعات داخلی و خارجی با همكاری كانون پتنت ایران، تدوین بخشنامه مالكیت فكری و تشكیل شورای مالكیت فكری عنوان نمود و اضافه كرد: واحدهای مالكیت فكری كلان منطقه علاوه بر دانشگاه علوم پزشكی شیراز كه از سال ۱۳۹۰ آغاز به كار كرده، در جهرم، بوشهر، بندرعباس، یاسوج، فسا، لارستان و گراش فعالیت دارند.
وی با اعلان اینكه در سال تعداد زیادی استعلام و داوری اختراعات را بر عهده داریم، اضافه كرد: در طرح های فناورانه اختراعات را بعنوان خروجی قبول می نماییم و در بحث دفاع از پایان نامه ها هم دانشجو می تواند بنا بر تشخیص كمیته فناوری معاونت پژوهشی، با اختراع از پایان نامه خود دفاع كند. این در حالیست كه در بخشنامه های ترفیع نیز اختراعات را بعنوان جایگزین مقالات قرار دادیم.
مسئول دفتر مالكیت فكری دانشگاه علوم پزشكی شیراز با اعلان اینكه "پایان نامه های فناورانه" در سطح هیئت رئیسه دانشگاه در حال بررسی است، اظهار نمود: یكی از شرط های اصلی برای خروجی این نوع پایان نامه نیز بحث اختراعات است.
گزارش كارهای كلان منطقه ۷ در حوزه مالكیت فكری
امكان ثبت اختراع داخلی برای طرح ها و پایان نامه های محصول محور
انوشه زرگر، مدیر توسعه فناوری دانشگاه علوم پزشكی اصفهان كارهای دفاتر مالكیت فكری كلان منطقه ۷ را به دو بخش توانمندسازی و برنامه های تشویقی تقسیم كرد و اظهار داشت: در حوزه توانمندسازی، كارگاه های آموزشی برگزار كردیم و یك كارشناس را در دفتر مالكیت فكری مستقر كردیم و كارگاه های "جست وجوی پتنت" و "داوری اختراعات" از طرف ایشان انجام شد.
وی افزود: باتوجه به تنوع موضوعات در رابطه با مالكیت فكری، در هر دانشكده یك دوره پتنت خوانی گذاشتیم.
مدیر توسعه فناوری دانشگاه علوم پزشكی اصفهان با اشاره به اینكه كارشناس مستقر در دفتر مالكیت فكری آمادگی ارائه مشاوره را دارد، اضافه كرد: ذیل سیاست های تشویقی، افرادی كه ثبت اختراع داشته باشند، به گرنت پژوهشی سالانه آنها اضافه خواهد شد. همین طور برای طرح ها و پایان نامه های محصول محور كه به نیازهای حوزه سلامت جامعه می پردازند، امكان ثبت اختراع داخلی گذاشتیم. همین طور حق الزحمه داوری را بمنظور انجام شدن حرفه ای داوری ها در نظر گرفتیم.
زرگر اشاره كرد: در كنار دفتر مالكیت فكری، دفتر BDO یا business development office راه اندازی كردیم تا به كسانی كه ثبت اختراع می كنند، مشاوره ای در جهت بردن آن اختراع به سمت كسب و كار ارائه شود.
وی پیشنهاد كرد: میزان سهم دانشگاه ها از اختراعات، پایان نامه ها، طرح های محصول محور و طرح های تحقیقاتی تعیین شود.
گزارش كارهای كلان منطقه ۸ در حوزه مالكیت فكری
ثبت اختراع دو دستگاه در بخش بالین و راه اندازی واحد انتقال فناوری TTO بین دانشگاهی
عباس پرداختی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه با اشاره به تشكیل واحد كمیته مالكیت فكری، كارگروه های این كمیته را آموزش های در رابطه با حوزه فناوری، بررسی ایده ها و ارزیابی امكان تجاری سازی، ارزش گذاری فناوری و كارگروه حقوقی و اصلاح قراردادهای در رابطه با حوزه فناوری عنوان نمود و اظهار داشت: ارزش گذاری فناوری یك معضل بزرگ در كشور است كه جای كار زیادی دارد.
وی تشریح كرد: در بخش آموزش فناوری دوره های آموزشی و كلاس های توجیهی برگزار كردیم. در بخش بالین، دو دستگاه ثبت اختراع شد كه یكی از آنها دستگاه كلیه شور و دیگری پروتز داخل چشم بود.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه با اعلان اینكه واحد انتقال فناوری TTO بین دانشگاهی را راه اندازی كرده ایم، اضافه كرد: در بخش ارزیابی امكان تجاری سازی با اتاق بازرگانی، سازمان صنعت، معدن و تجارت و بازار بورس همكاری داریم. این موارد در شكل گیری جو مناسب برای تبدیل ایده ها به محصول و تجاری سازی آنها مناسب می باشد.
پرداختی افزود: در كارگروه حقوقی و اصلاح قراردادهای در رابطه با حوزه فناوری، اصلاح قراردادهای پژوهشی با همكاری شورای پژوهشی معاونت تحقیقات جهت لحاظ كردن حقوق دانشگاه در پژوهش های مبتنی با ثبت اختراع، اصلاح قراردادهای دفتر ارتباط با صنعت با شركت ها و صنایع جهت لحاظ كردن حقوق دانشگاه در صورتیكه قرارداد منجر به ثبت اختراع شود و تدوین بخشنامه حق رویالتی دانشگاه از ثبت اختراعات دانشجویان، اعضای هیئت علمی، كاركنان و شركت های مركز رشد انجام شده است.
وی با اشاره به حق رویالتی دانشگاه از ثبت اختراع، اظهار داشت: در این رابطه فرمول های متفاوتی وجود دارد. به نظر می آید درصد منطقی برای این مساله ۰ تا ۵ درصد است.
گزارش كارهای كلان منطقه ۹ در حوزه مالكیت فكری
ثبت نهایی ۷ اختراع در آمریكا و تجاری سازی ۱۵ محصول
محسن تفقدی، معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی مشهد نیز با اشاره به اینكه مقدار ۰ تا ۵ درصد را بعنوان سهم دانشگاه از حقوق مادی اختراع در نظر گرفته ایم، اظهار داشت: بطور كلی بسته مربوط به خروجی های مختلف فناوری شامل ثبت اختراع و محصول و... را در همه جا شامل بخشنامه ارتقا، ترفیع، دفاع پایان نامه ها و... اثربخش كردیم. همین طور كمیته مالكیت فكری را برمبنای خط مشی مالكیت فكری دانشگاه تشكیل دادیم.
وی با اشاره به اینكه عمده بحث های حمایت در حوزه مالكیت فكری را بوسیله برون سپاری و عقد قرارداد با شركت های تخصصی این حوزه انجام می دهیم، اضافه كرد: كمیته تخصصی داوران آموزش دیده اختراعات را اخیرا تشكیل دادیم و هنوز در این عرصه تسلط كافی نداریم.
معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشكی مشهد با اعلان اینكه اختراعات را پس از ثبت به دفاتر ارتباط با صنعت ارجاع می دهیم، افزود: دانشگاه علوم پزشكی مشهد را در فهرست مراجع ذی صلاح اداره ثبت اختراعات كشور قرار دادیم.
تفقدی سپس به برخی آمار و ارقام پرداخت و تشریح كرد: ۳۲۰ مراجعه كننده داشتیم كه ۲۰۰ مورد را حمایت كردیم. همین طور ۱۷۰ ثبت اختراع داخلی داشتیم و از ۱۵ تقاضای ثبت بین المللی us patent حمایت كردیم كه در این رابطه ثبت اولیه ۸ اختراع و ثبت نهایی ۷ اختراع در آمریكا انجام شده است. ۱۵ محصول نیز تجاری سازی شده است.
وی سپس به سایر دانشگاه های قطب ۹ پرداخت و اشاره كرد: در این میان بیرجند نسبت به سایر دانشگاه ها فعالیت بیشتری دارد و همچون كارهایی كه در این دانشگاه انجام شده، می توان به قرار دادن بخشنامه مالكیت فكری در دستور كار هیئت امنا، راه اندازی رسمی دفتر مالكیت فكری و برگزاری نخستین جلسه با حضور رئیس دانشگاه، پیگیری ۱۴ ثبت اختراع پیشنهادی جهت داوری و بررسی از اول فروردین ۹۸ تابحال اشاره نمود.
گزارش كارهای كلان منطقه ۱۰ در حوزه مالكیت فكری
مصوبه نهایی سهم دانشگاه از حقوق مادی اختراع؛ ۰ تا ۲ درصد
فرید دركوش، مدیر دفتر ثبت اختراعات و ابداعات دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به اینكه دفتر فوق در سال ۱۳۸۷ تشكیل شده است، تشریح كرد: مطابق با سیاست گذاری وزارت بهداشت در خصوص تشكیل و یكسان سازی كارهای كاری در حوزه مالكیت فكری، تقسیم دانشگاه های علوم پزشكی كشور به ۱۰ كلان منطقه و تعیین دانشگاه علوم پزشكی تهران بعنوان سرگروه كلان منطقه ۱۰، نخستین جلسه با دعوت از مدیران و كارشناسان ۵ حوزه (دانشگاه علوم پزشكی ایران، دانشگاه آزاد ایران، دانشگاه شهید بهشتی، انستیتو پاستور ایران و پژوهشگاه رویان) در ۵/۱۰/۹۷ تشكیل شد كه در این نشست حاضرین به معرفی تاریخچه و كارهای مركز پرداختند.
وی افزود: متعاقب با بیان تدوین IP Policy از طرف وزارت بهداشت با شناسایی و دعوت از سایر دانشگاه ها و زیرمجموعه های وزارت بهداشت و با دعوت از مسئولان مرتبط در دانشگاه های ارتش، شاهد، توانبخشی، سازمان بهزیستی و جهاد دانشگاهی، جلسات دوم و سوم برگزار شده و در این جلسات به بخشنامه مالكیت فكری پرداخته شد.
مدیر دفتر ثبت اختراعات و ابداعات دانشگاه علوم پزشكی تهران، كارهای دانشگاه علوم پزشكی تهران و دفتر ثبت اختراعات و ابداعات این دانشگاه را مشاوره درباب قابلیت ثبت اختراع و تدوین متن اختراع، بررسی تقاضاهای ثبت اختراع خارجی و امور دریافت فایلینگ و پیگیری تا تعیین وضعیت نهایی، مرجع استعلام اختراعات داخلی، برگزاری كارگاه های آموزشی درباب مالكیت فكری و آموزش تخصصی اعضا و كارشناسان با شركت در دوره های آموزش الكترونیكی WIPO عنوان نمود.
دركوش با اشاره به دانشگاه علوم پزشكی ایران، اظهار داشت: گروه توسعه نوآوری و مالكیت فكری این دانشگاه ذیل معاونت تحقیقات و فناوری از سال ۹۲ آغاز به كار كرد. آموزش تخصصی اعضا، آموزش اعضای هیأت علمی بمنظور تربیت داوران تخصصی پتنت و آموزش اعضای هیأت علمی و دانشجویان با دانش اختراعات، همچون كارهای این گروه است.
وی سپس به كارهای دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی پرداخت و اظهار داشت: معادل سازی كارهای فناورانه و پژوهشی، مشاوره اعضای هیئت علمی و دانشجویان جهت ثبت پتنت، همكاری با كانون پتنت ایران و اعطای گرنت ۱۵۰ میلیون ریالی به پژوهشگران دارای پتنت از كارهای این دانشگاه است. این دانشگاه همین طور رویدادهای گوناگون ایده بازار، كارگاه های مالكیت فكری و جست وجوی اختراعات و همایش های فناوری سلامت مشترك نیز برگزار كرده است.
مدیر دفتر ثبت اختراعات و ابداعات دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره كارهای انستیتو پاستور ایران در حوزه مالكیت فكری، تشریح كرد: انستیتو نیز از سال ۱۳۸۶ فعالیت در این عرصه را آغاز نموده و از سال ۱۳۹۴ نیز اداره توسعه فناوری این مؤسسه در كنار اداره تجاری سازی و ارتباط با صنعت فعالیت پررنگی در حیطه مالكیت معنوی دارد.
دركوش با اشاره به كارهای پژوهشگاه رویان در این عرصه اظهار داشت: دفتر نیازسنجی و پروژه یابی پژوهشگاه رویان بعنوان زیرمجموعه معاونت تحقیقات و فناوری با حضور یك مدیر و دو كارشناس در این عرصه فعالیت می كند و با ثبت اختراعات داخلی و بین المللی، پیگیر كارهای خود بوسیله كانون پتنت هستند.
وی با اعلان اینكه در دانشگاه بقیةالله نیز در حوزه مالكیت فكری از سال ۱۳۹۶ با یك مدیر و یك كارشناس بوسیله كانون پتنت ادامه فعالیت می دهند، اضافه كرد: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز از سال ۱۳۹۱ آغاز به كار كرده و همچون كارهای آن می توان به برگزاری كارگاه مالكیت فكری، US PATENT، ثبت اختراع پیشرفته درباب آموزش نحوه صحیح داوری، نحوه نگارش و ثبت اختراعات داخلی و خارجی توسط دفتر توسعه فناوری سلامت، به روزرسانی فرم های داوری، ایجاد درگاه پرداخت الكترونیك بر روی سامانه فناوری جهت سهولت واریز هزینه داوری مخترعین و ثبت اطلاعات اختراعات به روز در سامانه فناوری سلامت وزارت بهداشت اشاره نمود.
مدیر دفتر ثبت اختراعات و ابداعات دانشگاه علوم پزشكی تهران با اعلان اینكه دانشگاه علوم پزشكی ارتش از سال ۹۵ فعالیت در حوزه مالكیت فكری را آغاز كرده، اضافه كرد: اختراعات ثبت شده یا در حال ثبت این دانشگاه عمدتاً در زمینه های طب فیزیكی و توانبخشی، تشخیص آزمایشگاهی و بهداشت نظامی بوده و در زمینه مهندسی پزشكی باید فعالیت بیشتری صورت گیرد.
دركوش با اشاره به اینكه دانشگاه شاهد با وجود اینكه فعالیت در این عرصه را از سال ۷۹ آغاز كرده، اما هم اكنون مرجع استعلام نیست، اشاره كرد: با وجود پیگیری هایی كه از دانشگاه آزاد و جهاد دانشگاهی انجام دادیم، گزارش آنها به این جلسه نرسیده است.
او در آخر اشاره كرد: مصوبه نهایی ما درباره سهم دانشگاه از حقوق مادی اختراع، ۰ تا ۲ درصد است و اعتقاد داریم هرچه این درصد پایین تر باشد، محقق مشوق بیشتری خواهد داشت.
به گزارش كنكوری به نقل از ایسنا، یكی از مهم ترین موضوعات مطروحه از طرف معاونان تحقیقات و فناوری دانشگاه ها، مدیران دفاتر توسعه فناوری سلامت و... طی این جلسه، مسئله حقوق مادی دانشگاه از اختراع یا اصطلاحاً "رویالتی" است كه بیشتر مسئولان سفارش می كنند بایستی مقدار حداقلی باشد.
در همین راستا حسین وطن پور، رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت نیز در گفت و گو با ایسنا به همین موضوع پرداخت و تشریح كرد: پروژه هایی كه در داخل دانشگاه توسعه می یابد، قسمتی از حقوق مادی ثبت اختراع خودرا تحت قالب رویالتی به دانشگاه ها می دهند. این به مدلول سهام دار شدن دانشگاه در اختراع یا وارد شدن دانشگاه به تشكیلات شركت نیست؛ بلكه تنها به این معناست كه دانشگاه هم باید درصدی از محصولی كه در داخل آن توسعه پیدا كرده، سهم ببرد. بسیاری از دانشگاه ها نمی دانند چه درصدی را بعنوان رویالتی بگیرند كه این مورد و حد و حدود (سقف) آنرا در بخشنامه ثبت اختراعات و ابداعات تعریف كردیم.
همین طور در جلسه رونمایی از بخشنامه "ساختار و خط مشی مالكیت فكری و نوآوری در دانشگاه های علوم پزشكی"، بر سر موضوع معادل قرار دادن مقالات ISI با اختراع -بین مسئولان- اختلاف نظر وجود داشت؛ از سویی این مساله بی فایده تلقی شد- چونكه همه مقالات به تجاری سازی نمی انجامند- و از طرف دیگر یك اقدام تشویقی به حساب آمد. در همین راستا رضا ملك زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت اظهار داشت: این كه برای ثبت اختراع امتیازی معادل با مقاله یا بیشتر قائل شویم، اشكالی ندارد؛ چونكه این دو در كنار هم هستند.
بعنوان جمع بندی، بنظر می رسد باتوجه به لزوم یك دستی موارد فوق (سهم دانشگاه از حقوق مادی اختراع و معادل قرار دادن مقاله با اختراع؛ یا انجام ندادن این كار) در دانشگاه های علوم پزشكی كشور، بایستی بوسیله برگزاری جلسات بیشتر، توافق نظری بین مسؤولان پیرامون این موارد به وجود آمده و در دانشگاه ها به شكل یكسانی عمل شود. همین طور دفاتر مالكیت فكری در دانشگاه ها میزان رویالتی كه دانشگاه دریافت می كند را گزارش كنند تا در این عرصه نیز تخلفی انجام نگیرد و سهم دریافت شده از حد و حدود تعیین شده در "آیین نامه ساختار و خط مشی مالكیت فكری و نوآوری در دانشگاه های علوم پزشكی" عدول نكند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب